Në jug të qytetit të Ferizajt, në një zonë të qetë e të gjelbër, ndodhet një fenomen natyror që e bën këtë vend unik jo vetëm në Kosovë, por në të gjithë Evropën. Bëhet fjalë për bifurkacionin e lumit Nerodime, një nga rastet e rralla në botë ku një lumë ndahet natyrshëm në dy degë që rrjedhin në dy dete të ndryshme.
Çfarë është bifurkacioni?
Bifurkacion është një fenomen hidrografik ku një lumë ndahet në dy degë që vazhdojnë rrjedhjen drejt sistemeve të ndryshme ujore. Zakonisht, lumenjtë bashkohen me njëri-tjetrin, por në rastin e bifurkacionit ndodh e kundërta – lumi shpërndahet. Ky fenomen është shumë i rrallë në natyrë dhe për këtë arsye bifurkacioni në Ferizaj konsiderohet një pasuri unike gjeografike.
Si funksionon bifurkacioni në Ferizaj?
Lumi Nerodime, në një pikë të caktuar të rrjedhës së tij në afërsi të fshatit Bifurkacion, ndahet në dy degë:
-
Dega e majtë rrjedh në drejtim të detit Egje, përmes lumit Lepenc dhe më pas në Vardar.
-
Dega e djathtë rrjedh në drejtim të detit Adriatik, përmes lumit Sitnica e pastaj në Ibër e Danub.
Ky proces natyror është aq i saktë dhe i balancuar sa që ndarja e ujit ndodh në mënyrë të qëndrueshme prej qindra vitesh. Kjo ndarje nuk është e ndikuar nga njeriu – është krejtësisht natyrore, dhe është një nga tre rastet e tilla të njohura në të gjithë botën.
Vlera shkencore dhe turistike
Bifurkacioni i Ferizajt ka vlera të jashtëzakonshme gjeografike dhe hidrologjike, dhe për këtë arsye është shpallur monument i natyrës që nga viti 1979 nga autoritetet e atëhershme. Përveç kësaj, është edhe një atraksion turistik, që tërheq vizitorë nga vendi dhe jashtë tij – sidomos studentë të shkencave natyrore, gjeografë dhe turistë të huaj.
Bifurkacioni i Ferizajt nuk është thjesht një kuriozitet shkencor – ai është një simbol i veçantë i natyrës sonë, që na kujton se edhe vendet më të vogla mund të fshehin mrekulli të mëdha. Është koha që kjo pasuri të njihet më gjerësisht dhe të ruhet me kujdes për brezat që vijnë.
