Sëmundjet kardiovaskulare (SKV) janë një grup gjendjesh shëndetësore që prekin zemrën dhe enët e gjakut. Ato janë shkaku kryesor i vdekjeve në botë, por lajmi i mirë është se në shumë raste mund të parandalohen ose të kontrollohen me ndryshime të stilit të jetesës dhe trajtim mjekësor.
Llojet Kryesore të Sëmundjeve Kardiovaskulare
-
Sëmundja koronare e zemrës
Ngushtimi ose bllokimi i arterieve që furnizojnë zemrën me gjak – shpesh për shkak të depozitimit të kolesterolit (aterosklerozës). Mund të çojë në anginë ose infarkt në zemër. -
Goditja në tru (stroke)
Ndodh kur rrjedhja e gjakut drejt trurit ndërpritet – për shkak të një bllokimi ose gjakderdhjeje. -
Sëmundja e enëve periferike
Prek arteriet jashtë zemrës dhe trurit, zakonisht në këmbë, duke shkaktuar dhimbje ose vështirësi në ecje. -
Insuficienca kardiake (dështimi i zemrës)
Zemra nuk pompon dot gjakun siç duhet për nevojat e trupit. -
Aritmitë (çrregullime të ritmit të zemrës)
Zemra rreh shumë shpejt, ngadalë ose në mënyrë të çrregullt.
Cilat janë Shkaqet dhe Faktorët e Rrezikut?
- Presioni i lartë i gjakut (hipertensioni)
- Kolesteroli i lartë
- Duhani dhe përdorimi i alkoolit
- Mungesa e aktivitetit fizik
- Mbipesha dhe obeziteti
- Dieta e pashëndetshme (e pasur me yndyrna të ngopura dhe kripë)
- Stresi kronik
- Diabeti
- Histori familjare e sëmundjeve të zemrës
Shenjat Paralajmëruese
- Shpesh, sëmundjet kardiovaskulare zhvillohen pa simptoma të dukshme. Por disa nga shenjat më të zakonshme janë:
- Dhimbje ose shtrëngim në gjoks
- Vështirësi në frymëmarrje
- Rrahje të parregullta të zemrës
- Marramendje ose lodhje e tepërt
- Ënjtje të këmbëve
- Simptoma neurologjike (në rast të goditjes në tru): mpirje, vështirësi në të folur ose në të parë
Si të Parandaloni Sëmundjet Kardiovaskulare?
-
Ushqehuni shëndetshëm
Zgjidhni fruta, perime, drithëra integrale, peshk dhe vaj ulliri. Shmangni yndyrnat e ngopura dhe sheqernat e shtuar. -
Ushtrohuni rregullisht
Të paktën 30 minuta aktivitet fizik në ditë, 5 ditë në javë. -
Lini duhanin dhe kufizoni alkoolin
Këto janë ndër shkaktarët më të mëdhenj të sëmundjeve të zemrës. -
Kontrolloni peshën dhe tensionin e gjakut
Matja e rregullt ndihmon në parandalim dhe ndërhyrje të hershme. -
Menaxhoni stresin
Meditimi, frymëmarrja e thellë dhe gjumi i mirë janë aleatë të zemrës suaj. -
Bëni kontrolle të rregullta mjekësore
Sidomos nëse keni faktorë rreziku si diabet, histori familjare apo hipertension.
Sëmundjet kardiovaskulare janë serioze, por shumë herë të parandalueshme. Me zgjedhje të kujdesshme në stilin e jetesës, vëmendje ndaj shenjave paralajmëruese dhe ndihmën e mjekut, mund të ruani një zemër të shëndetshme dhe jetë më të gjatë.
