Në debatin e gjerë për origjinën e qytetërimeve të lashta europiane dhe rolin e Pellazgëve në formimin kulturor dhe gjuhësor të botës antike, një nga pikat më të rëndësishme është shpjegimi i saktë etimologjik i termit Pellazg, si dhe varianteve të tij Pelargos, Argo, Arya. Këta terma përmenden vazhdimisht nga autorët e lashtë, por shpesh janë keqkuptuar ose interpretuar gabimisht nga dijetarët modernë.

Sipas autorëve të lashtë dhe studiuesve të traditës alternative, termat pellazg, arias, etrusk, arberesh, arjan nuk flasin për një popull të vetëm të kufizuar në një rajon, por për një qytetërim të gjerë të një race të përbashkët, e cila dikur shtrihej në të gjithë Europën, në pjesën perëndimore të Azisë dhe në pjesë të Afrikës veriore. Ky rrjet popujsh, i quajtur me emrin e përgjithshëm Pellazgë, konsiderohet si bartës i parë i qytetërimit europian – para grekëve, romakëve dhe arianëve lindorë.

Interpretimet e gabuara dhe keqkuptimet moderne

Dijetarë të kohëve moderne shpesh kanë nënvleftësuar rolin e Pellazgëve, duke mohuar ekzistencën e tyre historike. Një ndër më ekstremët është gjuhëtari Max Müller, i cili deklaroi se “Pellazgët janë një mit i antikitetit”. Ky pohim bie ndesh me qindra referenca historike të autorëve antikë, të cilët i përmendin Pellazgët si popullin më të vjetër të gadishullit helenik dhe të gjithë Europës së bardhë.

Arsyeja e këtij mospranimi, sipas studiuesve si Robert d’Angély, qëndron te mospërfillja e etimologjisë së vërtetë të termit Pellazg, gjë që ka çuar në interpretim të gabuar të identitetit dhe shtrirjes së tyre.

Etimologjia e vërtetë e fjalës Пελαργος (Pelargos) / Пελασγος (Pelasgos)

Derisa shumë studiues kanë kërkuar ta lidhin fjalën Pellazg me:

• spelaion (σπήλαιον = shpellë), duke e quajtur “banorët e shkëmbit”

• pelagos (πέλαγος = det i brendshëm)

• ose pel + agos, etj.

Sipas metodës etimologjike të bazuar në shqipen, këto shpjegime janë të gabuara. Fjala Пελαργος (Pelargos) shpjegohet natyrshëm vetëm përmes shqipes dhe formës së saj primitive PIELLARG.

Hapi i parë — Heqja e mbaresës greke

Nga Πελαργος (pelarg-os), hiqet mbaresa greke -os, duke mbetur Πελαργ (Pelarg).

Ky është transkriptim i greqizuar i shqipes së vjetër PIELLARG, që në shqipen moderne jep:

piell-bardh(ë) = i lindur i bardhë

• piell (pellazgjisht / shqip) = lind, prodhon

• bardhë = i bardhë

Nga ndryshimet fonetike të natyrshme:

Kjo shpjegon lidhjen:

PIELLARG → PELARG(OS) → PELASG(OS)

= Pinjoll i bardhë / i lindur i bardhë / racë e bardhë

Ndryshimi i mëvonshëm fonetik:

• ρ (r) → σ (s)
  ashtu si në shembujt:

• θάρρος → θράσος

• αρρήν → αρσέν

• πυρρός → πύρσος

pra:
PELARG → PELASG është natyrshëm një evolucion fonetik greqizues, jo rrënjë origjinale greke.

Lidhja me termat Argo dhe Arya

Etimologjia e vërtetë e termave Пελαργος / Pelargos, Пελασγος / Pelasgos, Argo, Arya nuk qëndron në bazat artificiale të gjuhës greke apo latine, por në rrënjën e gjuhës më të vjetër të ruajtur gjallë deri sot — shqipes, trashëgimtarja më autentike e gjuhës pellazge.

Pellazgë, pra, nuk do të thotë “banorë të shkëmbinjve” ose “popull i detit”, por:

“Pinjollë të bardhë” — popullsia më e vjetër e racës së bardhë dhe themeluesit e qytetërimit europian.”